Xuân Quỳnh (1942-1988), là một ca sĩ đa năng của Việt Nam. Bà được coi là nữ thi sĩ nổi tiếng nửa cuối thế kỷ 20 với nhiều bài thơ hay. Tàu và biển, Sóng, Thơ tình cuối thu, Tiếng gà trống trưa… Bà đã được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Nhà nước và Giải thưởng Hồ Chí Minh vì những đóng góp cho nền văn học nước nhà.
Đôi nét về nhà thơ Xuân Quỳnh
nhà thơ Xuân Quỳnh tên thật là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, đi múa từ năm 13 tuổi, làm thơ trên báo năm 19 tuổi, trở thành nhà thơ chuyên nghiệp sau khi tham gia khóa đào tạo Nhà văn đầu tiên dành cho các cây bút trẻ. Hội Việt Nam (1962-1964).
Đề tài của thơ Xuân Quỳnh thường là những vấn đề nội tâm: kỉ niệm tuổi thơ, tình cảm gia đình… Hiện thực xã hội, những biến cố cuộc đời hiện diện làm nền cho tâm trạng. Bởi vậy, thơ Xuân Quỳnh hướng nội, rất riêng nhưng không phải là tháp ngà xa rời cuộc đời. Hầu hết các tác phẩm đều đề cập đến hiện thực cuộc sống, cuộc sống của tác giả trong những năm đất nước còn chia cắt, còn chiến tranh, còn nghèo khó, còn những vất vả, lo toan con cái, cái ăn, cái ở của người phụ nữ, người phụ nữ làm thơ. thường tăng và giảm theo mọi hướng. Xuân Quỳnh không làm thơ, không sáng tạo ngôn từ, nhưng tác giả viết như một sự kể lại những gì mình đã sống và đã trải qua. Nét độc đáo của Xuân Quỳnh so với thế hệ các nhà thơ hiện đại cùng thời là ở khía cạnh nội tâm này. Thơ Xuân Quỳnh là thơ tâm trạng.
Thời bấy giờ, nhiều bài thơ có xu hướng phản ánh sự việc, để đạt việc cho thiên hạ, trong khi tâm trạng tác giả thường là tâm trạng chung của xã hội, vui buồn của tác giả hòa lẫn với vui buồn chung của thị dân. . Tâm trạng thơ Xuân Quỳnh là tâm trạng nảy sinh từ chính cuộc đời của nhà thơ, từ chính hoàn cảnh của tác giả. Viết trên đường 20 là một bài thơ chiến tranh nhưng lại mang nỗi lòng day dứt của một người đang yêu. Có những bài viết chi tiết và thực tế như một cuốn biên niên sử. Những năm tháng ấy đúng là một cuốn biên niên sử về cuộc sống Hà Nội những năm chống Mỹ, tuy không ký nhưng vẫn là những vần thơ cho cảm xúc riêng của tác giả, tạo nên mạch trữ tình thống nhất giữa những chi tiết rời rạc. của ‘tuổi. Thông thường, tổ chức nó thành cấu trúc của bài thơ. Xuân Quỳnh có biệt tài tỏa ra những chi tiết ngẫu nhiên quan sát được từ đời sống một từ trường cảm xúc của nội tâm mình, biến những chi tiết đời thường thành thơ, có sức gợi và sức ám ảnh lạ lùng.Bắt đầu lạnh, Không chủ đề, Gió Lào cát trắng, Mùa hoa Đôi, đuôi cáo…)
Thơ Xuân Quỳnh giàu cảm xúc, cảm nhận sâu sắc, tinh tế nhưng đằng sau cảm nhận ấy là cả một tư tưởng khái quát, triết lí.Cơn mưa không phải của tôi, Đồi đá ong và bạch đàn, Chuyện nhân gian, Các bà mẹ không có lỗi…) Đó là những triết lý sinh ra từ cuộc sống, nó thiết thực, rất hữu ích cho người đọc trong nhận thức và ứng xử với cuộc sống, chứ không phải là thứ triết lý suy đoán, không thể vận dụng vào thực tiễn.
Chủ thể đối với Xuân Quỳnh không quan trọng. Điều mà nhà thơ quan tâm là chủ đề. Thơ Xuân Quỳnh luôn có tứ tuyệt, tác giả dùng tứ tuyệt để bộc lộ chủ đề. Đây là một đóng góp quý báu của Xuân Quỳnh vì thơ ta lúc bấy giờ rất lỏng lẻo. Xuân Quỳnh có khiếu quan sát. Nhà thơ quan sát bằng tất cả các giác quan và giàu sức liên tưởng. Những chi tiết vốn quen thuộc bỗng trở nên mới lạ, tạo nên sức truyền cảm cho bài thơ. Một màu cỏ xuân: Cỏ đê rất lạ/ Xanh như mơ. Tiếng mưa trên lá cọ: Tiếng mưa trên cây cọ tí tách rồi tạnh.
Cũng có thể do có tài quan sát nên ở một số bài Xuân Quỳnh có cảm giác miêu tả, thuyết minh. Truyện lôi cuốn nhưng vẫn loãng chất thơ. Thơ dài của Xuân Quỳnh thường dài, nhiều chi tiết.
Tác Phẩm Tiêu Biểu Của Nhà Thơ Xuân Quỳnh
Tuyển Tập Thơ Xuân Quỳnh
– Gió Lào cát trắng, Biên tập Literatura, 1974
– Hoa trong chiến hào, Biên tập Literatura, 1968
– Autocant, Tiểu thuyết biên tập Obres, 1984
– Tiếng hát trong nôi, Biên Tập Tác Phẩm Mới, 1978
– Andana de l’estación a la tarda vas, Biên tập Văn học, 1984
– Truyện đời Lưu, Nguyễn (truyện thơ), NXB Kim Đồng, 1983
– Thơ viết cho Mr. Hồ Chí Minh, Văn nghệ TP. Hồ Chí Minh, 1988
Tác phẩm của Xuân Quỳnh Dịch
– Bố Làm Con Sợ (truyện, t/g: Tamara Dangblong), NXB Kim Đồng, 1989
Tiểu sử Xuân Quỳnh
– Bến trong phố, NXB Kim Đồng, 1984
– Còn một vầng trăng nữa (tập truyện ngắn), NXB Kim Đồng, 1988
– Khi Em Lớn Lên (Truyện Tranh), NXB Kim Đồng, 1975
– Cánh đồng xuân, NXB Kim Đồng, 1981
– Bầu trời trong quả trứng, NXB Kim Đồng, 2005
