Đề bài: Phân tích bài thơ Đất Nước của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm
đặt hàng
Tổ quốc luôn là thiên chức thiêng liêng của muôn đời, muôn nơi và của hàng triệu trái tim con người. Hai tiếng Tổ quốc đi vào cuộc sống của chúng ta qua những lời ru ngọt ngào, những làn điệu dân ca êm dịu và những vần thơ sâu lắng, thiết tha, tự hào của biết bao thi nhân. Ta tìm thấy hình ảnh một đất nước đau khổ nhưng vẫn sáng ngời ý chí chiến đấu trên trang thơ nguyễn đình thi Đồng thời cũng rất mềm mại trong ý thơ. Hoàng Cầm. Nhưng với Nguyễn Khoa Điềm, ta tìm thấy cái nhìn toàn cục, tổng hợp từ nhiều góc độ khác nhau về một đất nước con người. Tư tưởng này đã quy tụ tất cả những cách nhìn và tình cảm của Nguyễn Khoa Điềm về đất nước. Thông qua những vần thơ kết hợp giữa cảm xúc và suy tưởng, trữ tình và chính luận, nhà thơ muốn đánh thức ý thức, tinh thần dân tộc và tình cảm yêu nước, yêu nước của thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm chống Mỹ cứu nước vừa qua.
Mở đầu đoạn thơ là giọng thơ nhẹ nhàng, thủ thỉ như lời của trái tim kết hợp với hình ảnh thơ gần gũi, giản dị đưa ta về với cội nguồn đất nước.
Lớn lên thì đất nước đã có
Đất nước ngày xưa
Ngày xửa ngày xưa, mẹ tôi thường nói với tôi
Đất nước bắt đầu từ miếng trầu, bây giờ ăn miếng
Đất nước lớn mạnh khi dân tộc biết trồng tre đánh giặc.
Trong thơ Nguyễn Khoa Điềm, Đất nước trước hết không phải là một khái niệm trừu tượng mà là một cái gì rất gần gũi, thân thiết trong cuộc sống bình dị của mỗi con người. Đất nước từng xuất hiện trong một câu chuyện cổ tích, mẹ tôi kể, trong miếng trầu, lũy tre trước ngõ… gợi lên một Việt Nam bao dung, nhân hậu, thủy chung, anh em nhưng nó cũng vậy. vô cùng oanh liệt trong việc chống quân xâm lược. Mỗi têm trầu, khóm trúc đều gợi lên một vẻ đẹp tâm linh của đất nước, thấm đẫm cội nguồn lịch sử dân tộc.
Đất Nước còn là hiện thân của phong tục tập quán ngàn đời, là minh chứng của một dân tộc giàu truyền thống văn hiến, giàu tình yêu thương, gắn bó với mái ấm gia đình. Cha mẹ thương nhau cay muối gừng. Gừng đương nhiên cay, muối đương nhiên mặn. Tình cha mẹ mãi mãi nồng nàn như lẽ tự nhiên. Hình ảnh bài thơ làm ta ứa nước mắt trước lời nhắc nhở chân thành về ơn ai hôm nay: Tay bưng đĩa muối chén gừng Gừng cay mặn mặn xin đừng quên nhau.
Đất nước cũng là kết quả của lao động cần cù để tồn tại, để xây dựng nên những ngôi nhà:
Cột phần ứng trong tên
Hạt gạo phải được xay, băm, nghiền, sàng
Đất nước ngày ấy
Ở đây Đất nước không còn là một khái niệm trừu tượng mà cụ thể, quen thuộc và bình dị. Việc tác giả sử dụng chất liệu bình dân để nói lên suy nghĩ của mình về đất nước với khái niệm “đất nước của nhân dân”.
Ngay cả với cuộc trò chuyện tâm tình với từng nhân vật đối thoại tưởng tượng, Nguyễn Khoa Điềm đã cắt nghĩa khái niệm đất nước theo cách riêng của mình:
Trái đất là nơi bạn đến trường
Nước là nơi tôi tắm
Đất nước là nơi chúng ta đang ở
Đất nước là nơi tôi chôn chặt nỗi nhớ.
Cảm nghĩ về bài thơ Đất Nước – Nguyễn Khoa Điềm
Đất nước không chỉ được cảm nhận bằng không gian địa lý rộng lớn từ rừng cây đến hồ nước mà còn được cảm nhận bằng không gian sinh hoạt đời thường của mọi người, không gian của tình yêu lứa đôi, không gian của nỗi nhớ. Ý tưởng về đất nước bắt nguồn từ sự tách biệt của hai yếu tố cấu thành, đất và nước, với những liên tưởng bắt nguồn từ chúng. Cách sử dụng lỗi chiết tự không ngớ ngẩn mà vẫn rất duyên dáng, tinh tế, có thể gợi ra một quan niệm có nét riêng về khái niệm đất nước, điều mà tư tưởng thơ làm được. Tách biệt, nhấn mạnh.
Đất mở cho em chân trời tri thức, nước gột rửa tâm hồn em ánh sáng êm dịu. Thời gian trôi qua, đất nước trở thành nơi bạn và tôi hẹn hò. Không chỉ vậy, nước còn có một người bạn để chia sẻ những nỗi niềm mong mỏi của những người yêu nhau. Đất và nước tách biệt khi bạn và tôi là hai cá thể, và hài hòa khi bạn và tôi hợp nhất. Chiếc khăn – biểu tượng của nỗi nhớ – đã từng làm biết bao trái tim non nớt khóc: “Khăn tay nhớ ai, khăn rơi xuống nền…”, lại khiến lòng người bồi hồi, bồi hồi trước ‘tình cảm đôi chân’. linh hồn
Đất nước còn là nơi trở về của những tâm hồn thiết tha yêu quê hương. Hình ảnh chim phượng bay về núi bạc, đàn cá đớp biển mang đậm phong cách dân gian miền Trung, thấm đượm tình yêu quê hương của tác giả. Đất nước ta bình dị, thân thuộc nhưng đôi khi cũng rộng lớn, nguy nga và tráng lệ, nhất là đối với những người đi xa. Như con chim ăn trái chín, chợt nhớ cây đa đã về. Gia đình Việt Nam là thế, luôn hướng về quê hương, hướng về cội nguồn.
Đất nước trường tồn trong không gian và thời gian: thời gian là khoảng không gian dài rộng bao la để mãi mãi là nơi quần tụ của dân tộc ta, là không gian sinh tồn của cộng đồng người Việt Nam bao đời nay. Nguyễn Khoa Điềm nhớ về truyền thuyết Lạc Long Quân, Âu Cơ, về truyền thuyết Hùng Vương và ngày giỗ Tổ. Nhớ đến Lạc Long Quân, Âu Cơ là nhắc đến ngày giỗ tổ, Nguyễn Khoa Điềm muốn nhắc nhở mọi người nhớ về cội nguồn dân tộc. Dù đi đâu, về đâu, người Việt Nam luôn hướng về đất tổ, tưởng nhớ dòng dõi Rồng cháu Tiên.
Nhắc đến câu chuyện cổ ấy như một lời khẳng định, cũng như một lời nhắc nhở:
Những người đã chết
ai bây giờ
Yêu nhau và có con
Lấy phần người đi trước để lại
Dạy cho con cháu về tương lai
Cảm hứng thơ của tác giả tưởng chừng phóng khoáng, tự do nhưng thực chất lại là một hệ thống lập luận khá rõ ràng, chủ yếu thể hiện đất nước ở ba phương diện: ở bề rộng của không gian địa lý và lãnh thổ, ở chiều sâu của thời gian lịch sử, ở bề rộng của không gian và lãnh thổ. văn hóa: phong tục, lối sống, tâm hồn và tính cách dân tộc.
Ba mặt này được thể hiện thống nhất với nhau và ở bất cứ phương diện nào thì tư tưởng dân tộc thương dân vẫn là tư tưởng trung tâm, nó như một hệ quy chiếu cho mọi tình cảm, tư tưởng của nhà thơ.
Và cụ thể hơn, gần gũi hơn, Tổ quốc đang ở trong máu thịt của mỗi chúng ta:
Hôm nay trong bạn và tôi
Tất cả chúng ta đều có một phần của đất nước
Đất nước đã tự nhiên thấm vào xương thịt, trở thành máu xương của mỗi con người, để lẽ sống của mỗi cá nhân không chỉ là của riêng mình mà là của cả nước. Mỗi người ít nhiều đều được thừa hưởng những di sản văn hóa vật chất và tinh thần của đất nước, phải giữ gìn và bảo vệ nó để đất nước trường tồn.
Trên cơ sở những quan niệm đó về đất nước, phần cuối tác phẩm tập trung làm nổi bật tư tưởng: Đất nước của dân, chính dân dựng nên nước.
Tư duy này đã làm nảy sinh một cách nhìn mới mẻ, sâu sắc về địa lý, danh lam thắng cảnh trên cả nước. Núi Vọng Phu, hòn Trống Mái, núi Bút không còn là danh lam thắng cảnh mà được cảm nhận qua hoàn cảnh, số phận của con người, được ghi nhận như những đóng góp của con người. Con người, hiện thân của những người không quen biết: “Người đàn bà nhớ chồng. Cũng góp cho non sông Vọng Phu núi non, đôi lứa yêu nhau góp cho hòn Trống Mái”, “Sinh cảnh”. Ở đây, cảnh vật thiên nhiên, theo điểm nhìn của Nguyễn Khoa Điềm, hiện lên như một phần tâm hồn, máu thịt của con người. Họ là những người đã dựng nên đất nước, đặt tên và ghi dấu cuộc đời mình trên từng ngọn núi, dòng sông. Từ những hình ảnh, cảnh vật, hiện tượng cụ thể, nhà thơ có sức khái quát sâu sắc:
Và khắp nơi trên cánh đồng và ngọn đồi
Không có hình thức, khát vọng, cách sống
Ồ! Đất nước sau bốn nghìn năm, đâu đâu cũng thấy
Sông núi ta đã đổi đời.
Tư tưởng bình dân đã chi phối tầm nhìn của nhà thơ khi nghĩ về bốn nghìn năm lịch sử của đất nước. Nhà thơ không ca ngợi các triều đại, không nói đến những anh hùng nổi tiếng trong sử sách mà chỉ hướng đến những con người vô danh, bình dị, bình thường. Nước trước hết là của dân, những con người vô danh chất phác ấy.
Họ đã sống và chết
Đơn giản và bình tĩnh
Không ai nhớ tên
Nhưng họ đã làm cho Đất nước
Họ đã lao động và chiến đấu chống ngoại xâm, giữ gìn và trao truyền cho thế hệ mai sau những giá trị văn hóa, văn minh, tinh thần và vật chất của đất nước từ hạt gạo, ngọn lửa, tiếng nói, tên xã. , làng bản tên các câu chuyện thần thoại, tục ngữ, ca dao. Mạch cảm xúc hội tụ để cuối cùng dẫn đến cao trào, làm nổi bật tư tưởng chủ đạo của toàn bài thơ vừa bất ngờ, vừa giản dị mà độc đáo:
Đất nước này là Đất nước của Nhân dân
Đất nước của những con người, đất nước của những con người huyền thoại
Một định nghĩa giản dị và bất ngờ về Đất Nước. Đất nước của những câu ca dao thần thoại nhưng vẫn thể hiện được những mặt quan trọng nhất của truyền thống dân gian, dân tộc: Nồng nàn trong tình yêu, biết đền ơn đáp nghĩa và cũng quyết liệt trong chống giặc ngoại xâm.
Những câu thơ cuối tác phẩm ngợi ca vẻ đẹp của cảnh sắc quê hương với một tâm hồn lạc quan. Tất cả chạy vào tâm trí người đọc với những tiếng reo vui nho nhỏ…
Bài thơ Tổ quốc của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã góp phần làm nên thành công cho nền thơ ca nước nhà. Từ cảm giác gần gũi, thân quen, đất nước không còn xa lạ, trừu tượng mà trở nên gần gũi nhưng vẫn rất đỗi thiêng liêng. đọc quốc gia Qua Nguyễn Khoa Điềm, ta không chỉ tìm về cội nguồn dân tộc, mà còn đánh thức tinh thần dân tộc trong mỗi con người Việt Nam ở mọi thời đại.
