Giải thích ý kiến
– Xu hướng sử thi: Văn học giải quyết các vấn đề có tầm quan trọng lịch sử và dân tộc. Nhân vật chính thường là những con người tiêu biểu cho tinh hoa và dũng khí, phẩm chất và ý chí của dân tộc, tiêu biểu cho lý tưởng của cộng đồng hơn là lợi ích, khát vọng của cá nhân. Con người khám phá mình trước hết ở nghĩa vụ, trách nhiệm, nghĩa vụ công dân, lẽ sống cao cả và tình cảm cao cả. Ca từ sử thi thường mang âm hưởng ngợi ca, trang trọng và đẹp đẽ một cách hào hùng, hào hùng.
– Cảm hứng lãng mạn đó là cảm hứng khẳng định cái tôi đầy cảm xúc, tình cảm và lý tưởng. Cảm hứng lãng mạn trong văn học 1945 – 1975 chủ yếu thể hiện ở việc khẳng định khía cạnh lý tưởng của cuộc sống mới và vẻ đẹp của con người mới, ca ngợi chủ nghĩa anh hùng cách mạng và tin tưởng vào tương lai tươi sáng của dân tộc.
→ Ý kiến khẳng định: Khuynh hướng sử thi kết hợp với cảm hứng lãng mạn đã làm cho văn học giai đoạn này thấm nhuần tinh thần lạc quan, đồng thời đáp ứng yêu cầu phản ánh hiện thực cuộc sống trong quá trình vận động, phát triển của cách mạng. Tất cả những yếu tố trên kết hợp hài hòa với nhau tạo nên những đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam 1945 – 1975 và giúp văn học giai đoạn này hoàn thành những yêu cầu, nhiệm vụ mà lịch sử và thời đại đặt ra. .
Phân tích và chứng minh
* Giới thiệu sơ lược về tác giả và tác phẩm:
– Quang Dũng, Tố Hữu, Nguyễn Khoa Điềm họ là những tác giả tiêu biểu của văn học giai đoạn 1945-1975.
–“Tây Tiến“, “miền bắc việt nam“, “quốc gia” (miếng”Con đường khát khao) là ba tác phẩm mang khuynh hướng sử thi táo bạo và cảm hứng lãng mạn.
* Khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn tràn ngập trong văn học 1945-1975 với tinh thần lạc quan:
– Thực tế kháng chiến muôn vàn khó khăn, gian khổ: vật lực thiếu thốn; chịu nhiều mất mát, hy sinh…
– Con người vẫn tràn đầy ước mơ, tin tưởng vào tương lai tươi sáng của dân tộc: lạc quan, lãng mạn, hóm hỉnh, yêu đời; xác định lý tưởng sống cao đẹp; tin tưởng vào sức mạnh và sự tất thắng của dân tộc và khát vọng xây dựng đất nước hòa bình, tươi đẹp…
* Khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn đã làm cho văn học 1945-1975 đáp ứng yêu cầu phản ánh hiện thực đời sống trong quá trình vận động, phát triển của cách mạng:
– Phản ánh những vấn đề sống còn của dân tộc, những hình ảnh hiện thực lớn: ba bài thơ tập trung thể hiện hình ảnh Tổ quốc; phản ánh phong trào cách mạng từ kháng chiến chống Pháp đến kháng chiến chống Mỹ: cả dân tộc không bị áp bức, nô dịch,
đã chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
– Thể hiện một lẽ sống lớn, một tình cảm lớn: lòng yêu nước, tình cảm cách mạng, tình quân dân, tình đồng chí…
– Viết về những con người tiêu biểu cho tinh hoa và dũng khí, phẩm chất và ý chí của cả dân tộc; đại diện cho lý tưởng của cả cộng đồng: chiến sĩ, cán bộ cách mạng, quần chúng cách mạng, đặc biệt là thế hệ trẻ với trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc…
* Khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn tạo nên giọng điệu ngợi ca, trang trọng, hào hùng, hào hùng: thể hiện qua việc sử dụng hình ảnh, ngôn ngữ, thủ pháp nghệ thuật (nghịch lý, cường điệu…)…
* Ghi chú: Học sinh chọn bằng chứng thích hợp từ ba giấy tờ: “Tây Tiến“, “miền bắc việt nam“, “quốc gia” – trích trong sử thi “Mặt đường khát vọng”, phân tích để làm rõ những luận điểm trước đó.
Đánh giá chung
– Giải thích nguyên nhân khiến khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn trở thành đặc trưng cơ bản của văn học giai đoạn 1945-1975: Văn học giai đoạn này tồn tại và phát triển dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong một bối cảnh lịch sử đặc biệt – thời kỳ chiến tranh vô cùng ác liệt giải phóng dân tộc kéo dài 30 năm. Không khí cách mạng và kháng chiến đã đánh thức mạnh mẽ tinh thần công dân, chiến sĩ của nhà văn.
Khuynh hướng sử thi buộc nhà văn phải nhìn con người và cuộc sống không chỉ bằng con mắt của chính mình mà hơn hết là bằng con mắt có cái nhìn bao quát về lịch sử, dân tộc và thời đại.
– Người đọc phải đặt giai đoạn văn học này trong hoàn cảnh ra đời của nó thì mới đánh giá đúng vai trò và giá trị của nó trong lịch sử văn học dân tộc.
Tuy nhiên, khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn cũng dẫn đến những hạn chế nhất định của văn học giai đoạn này như cách nhìn phiến diện, một số tác phẩm thiếu tính nghệ thuật, thiên về minh họa giản đơn…
