Qua truyện ngắn tôi đi họcThanh Tịnh đã thể hiện được dòng cảm xúc về những kỉ niệm trong sáng của tuổi học trò, đặc biệt là buổi đầu tiên đi học bằng nghệ thuật kể chuyện và biểu cảm, có những rung động tinh tế.
Truyện là dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi” về những kỉ niệm của ngày đầu tiên đi học. Cảm giác thích thú, hồi hộp, bỡ ngỡ trước con đường, cảnh vật, mái trường, bạn bè, thầy cô.
Bố cục của văn bản
– Phần 1 (từ đầu… núi): Tâm trạng của nhân vật “tôi” trên đường đến trường.
– Phần 2 (tiếp…nghỉ cả ngày): Diễn biến tâm trạng “tôi” khi đến trường.
– Phần 3 (phần còn lại): Nhân vật “tôi” nhận bài.
Đọc và hiểu một văn bản
Câu 1 (SGK Ngữ Văn 8 trang 9): Tâm trạng của nhân vật Mị. Ký ức của các nhân vật được giải thích theo thứ tự nào?
– Những sự vật gợi lên trong tâm trí nhân vật tôi ngày đầu tiên đi học: cuối thu, lá đổ, mây bạc, mấy em nhỏ e thẹn núp dưới nón mẹ.
– Những kỉ niệm này được miêu tả theo trình tự thời gian (hiện tại → quá khứ), không gian (đi bộ đến trường → sân trường Mỹ Lý → vào lớp) và trình tự diễn biến tâm trạng của nhân vật.
Câu 2 (SGK Ngữ Văn 8 trang 9): những hình ảnh, chi tiết thể hiện tâm trạng nhân vật
Cảm thấy lo lắng, cảm thấy bối rối:
– Trên đường cùng mẹ đến trường: cảm thấy “lạ lùng”, trong lòng “có sự thay đổi lớn”, cảm giác trang nghiêm, trang nghiêm; yêu thích một vài cuốn sách, muốn thử cầm bút.
– Khi mới đi học: bỡ ngỡ, nhỏ nhen, sợ hãi.
– Khi nghe gọi tên mình và buông tay mẹ: giật mình, bối rối, sợ hãi như tim ngừng đập.
– Khi ngồi trong lớp: có mùi lạ, lạ với tranh ảnh treo trên tường, lạm dụng bàn ghế, chỗ ngồi riêng; không lạ gì cậu bạn mới ngồi cạnh; ngắm nhìn những chú chim… một kỷ niệm xưa sống lại.
Câu 3 (SGK Ngữ văn 8, trang 9): Cảm nhận về thái độ, cử chỉ của người lớn đối với em nhỏ lần đầu tiên đến trường
Thái độ, cử chỉ của người lớn rất có trách nhiệm, gây ấn tượng tốt với trẻ:
Giám đốc: giọng nói ân cần, hướng dẫn, khuyến khích, mỉm cười kiên nhẫn.
– Thầy: mỉm cười chờ đợi.
Cha mẹ: Ôm nhau, chuẩn bị chu đáo cho con và hồi hộp cùng con.
Câu 4 (SGK Ngữ Văn 8, trang 9): Tìm và phân tích các hình ảnh so sánh
Các hình ảnh so sánh văn bản là:
– “…những tình cảm trong sáng ấy nở trong tim em như những cánh hoa cười giữa trời trong” → tình cảm trong sáng, đẹp đẽ của cậu bé cắp sách đến trường lần đầu.
– “Ý nghĩ ấy lướt qua tâm trí tôi nhẹ nhàng như mây lướt qua núi” → tâm hồn mơ mộng của trẻ thơ không màng đến bất cứ điều gì.
– “Các em như những chú chim non đứng bên bờ tổ nhìn trời rộng muốn bay mà ngần ngại” → sự non nớt, khát vọng của lứa tuổi học trò.
– “Ngừng bò bằng một chân, vươn vai như đá bóng tưởng tượng” → tiếng trống náo nức mọi người.
– “Trường Lý của em đẹp uy nghi như đình làng Hòa Ấp” → cảnh đẹp trường em.
Câu 5 (SGK Ngữ Văn 8, trang 9): Nhận xét về nét nghệ thuật của truyện và sức hấp dẫn của truyện
– Nét nghệ thuật của truyện:
+ Đan xen kể, tả, thiết chặt chẽ, thống nhất.
+ Góp giọng thơ tinh tế, mềm mại.
– Cái hấp dẫn của truyện: chủ đề trong sáng, lời kể tự nhiên giàu sức biểu cảm theo dòng hồi tưởng của tác giả.
luyện tập
Câu 1 (SGK Ngữ Văn 8, trang 9): Cảm nhận về dòng cảm xúc của nhân vật “tôi”
Dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” trong truyện diễn ra rất tự nhiên, chân thật và hồn nhiên nên gợi cho mỗi người bao kỉ niệm.
Đó là cảm giác bồi hồi, xúc động trước thiên nhiên và con người trong ngày đặc biệt.
Câu 2 (SGK Ngữ Văn 8, trang 9): Viết đoạn văn ghi lại cảm nhận của em về buổi đầu tiên đến trường.
Kiểm tra đoạn trích dưới đây:
Vào ngày đầu tiên tôi đi học, ông tôi đã đưa tôi đến trường trên chiếc xe đạp cũ của ông. Ngày ấy, cảnh đường phố rực rỡ, cổng trường rực rỡ sắc màu; vẫy cờ chào mừng màu xanh, đỏ và vàng. Tôi ngỡ ngàng trước cánh cửa cao rộng mà ngày nào tôi cũng đi qua, nhưng mãi đến hôm nay tôi mới thấy. Các bạn tôi ngày nào vẫn bắn đạn bắt ve, bây giờ các bạn ấy đã ăn vận như đi học mới. Hôm nay là ngày đầu tiên tôi đi học. Làm sao tôi quên được ngày trọng đại ấy. Tôi trở thành học sinh lớp một. Ông nội kéo tôi xuống xe, mỉm cười và ngọ nguậy đôi mắt nhăn nheo. Nhìn này, đây là trường học của tôi. Và anh chầm chậm dắt tay em vào sân trường, nơi những tà áo dài thướt tha bước đi. Cô giáo tôi, người hơi gầy, xếp chúng tôi thành hàng dọc, xếp từng đứa cho thật chỉnh tề. Ông tôi đứng đó, mỉm cười hiền lành, sao tôi lại muốn khóc đến thế, chưa bao giờ tôi một mình giữa những người bạn mới mà không có ông, không có bố mẹ bên cạnh… Những cảm giác ấy, có lẽ đến giờ tôi không bao giờ quên.
tôi đi học là một trong những tài liệu quan trọng của chương trình văn 8. Series 5 phút sáng tác Ngữ văn 8 được biên soạn từ Để học tốt tiếng anh Ngữ văn lớp 8 tập 1, tập 2 đáp ứng nội dung sách giáo khoa và chuẩn kiến thức kĩ năng cơ bản nhất.
