Khái quát văn bản Cổ sử trong phủ chúa Trịnh
nguồn gốc:
Mảnh ghép của tác phẩm Tiểu Luận Vũ Trung (Bài văn ngày mưa) được viết vào khoảng đầu thời Nguyễn (đầu thế kỷ XIX), là một tác phẩm văn xuôi phản ánh một cách sinh động và hấp dẫn hiện thực đen tối của lịch sử nước ta lúc bấy giờ. Nó có giá trị văn học độc đáo và cũng là những tư liệu quý về lịch sử, địa lý, xã hội học.
Đặc điểm nội dung nghệ thuật
– Mảnh vỡ Chuyện xưa trong phủ chúa Trịnh miêu tả cuộc sống xa hoa của vua chúa, sự thối nát của bọn quan lại thời Lê – Trịnh và bộc lộ thái độ phê phán của tác giả.
– Tác phẩm được viết theo thể loại chính luận, ghi chép về con người và hiện thực một cách chân thực, cụ thể và sinh động, qua đó tác giả thể hiện tình cảm, suy nghĩ, cách nhìn nhận, đánh giá của mình về con người và cuộc sống. Bản ghi phụ thuộc vào cảm hứng chủ quan, có thể tản mạn, không cần giới hạn theo hệ thống, kết cấu mà theo một tư tưởng, tình cảm chủ đạo nên giàu chất trữ tình.
Định hướng tiếp cận văn bản Chuyện người con gái Nam Xương
Thói cờ bạc trác táng của chúa Trịnh và các quan trong phủ
Lối viết chân thực, tỉ mỉ của tác giả thể hiện rõ thói cờ bạc xa hoa của chúa Trịnh và các quan. Chúa cho xây dựng nhiều cung điện, lầu các ở những nơi để thỏa mãn “thích chơi với đèn đuốc”, thưởng ngoạn phong cảnh đẹp; “Việc xây dựng gian hàng liên tục”, gây lãng phí tiền của. Chúa thường xuyên tổ chức đi dạo ở Tây Hồ (“tháng ba bốn lần”), huy động nhiều gia nhân, nội thần, quan lại, nhạc công… đắt giá (nội thần ăn mặc như phụ nữ bày sạp quanh hồ, thuyền đi qua các phố, rất nhiều). khi họ đi ngang qua đây). bờ mua bán, quanh hồ dựng dàn nhạc để vui chơi,…). Việc theo đuổi các đối tượng “đầy tớ” thực chất là lấy trộm vật quý của thế gian (chim quý, thú lạ, cây cổ thụ, đá lạ, chậu, cây cảnh) để tô điểm cho nơi Chúa ở. Tác giả tập trung miêu tả kĩ càng từ phía bên kia tán cây đa nghìn năm tuổi nhưng phải cần đến trung bình hàng trăm người khiêng, cho thấy những kỳ tích của nhà chúa ở vùng đất này.
– Các chi tiết, sự việc được ghi chép cụ thể, trung thực, khách quan, không có lời bình của tác giả, được liệt kê, miêu tả tỉ mỉ theo chuỗi sự việc để khắc họa ấn tượng. Sự việc được miêu tả một cách khách quan nhưng cũng kín đáo thể hiện thái độ của tác giả, cảm xúc của tác giả thể hiện rõ nhất ở đoạn văn tả cảnh trong phủ chúa. Những khu vườn rộng lớn “đầy thú lạ, đá già đá lạ” được tô vẽ, trang trí như “bốn ao đầu non” nhưng âm thanh gợi cảm giác rùng rợn trước một cái gì đó đổ ập xuống, đau đớn mà không có trước một cảnh đẹp. . Cảnh tượng lạ lùng trong phủ chúa được tác giả coi là “triệu hồi”, tức là điềm gở, điềm gở, như báo trước sự suy vong tất yếu của một triều đại chỉ biết xa hoa, không màng danh lợi. lo việc nước, thưa đại sứ.
Nhiều tham nhũng của quýt
– Thói cờ bạc xa hoa của chúa dẫn đến sự thối nát của các quan. Dưới thời chúa Trịnh Sâm, các hoạn quan trong cung rất được sủng ái, vì họ đã trợ giúp đắc lực cho chúa trong các cuộc ăn chơi, lạc thú. Do đó, họ sợ hãi một cách cơ hội, gây ảnh hưởng mạnh mẽ đến mọi người. Họ tìm đồ “dịch vụ” mà thực chất là vừa ăn trộm vừa la làng, có người 2 lần bị cướp hoặc phải tự tay đập phá đồ có giá trị. Các hoạn quan hám lợi trong túi và nổi tiếng là siêng năng trong công việc gia đình của lãnh chúa.
– Khép lại đoạn này, tác giả kể lại một sự việc xảy ra ở quê mình: mẹ anh phải chặt một cây lê và hai cây lựu rất đẹp trong vườn để tránh tai họa. Cách kể này đã làm tăng sức thuyết phục, làm cho người đọc tin vào tính xác thực của câu chuyện và đã thể hiện một cách kín đáo thái độ phản đối, phê phán của tác giả.
Anh cảm nhận tác phẩm từ nhiều góc độ
“Luận Vũ Trung” đó là một cuốn sổ có giá trị văn học đặc biệt. Tuy cách nhìn, cách suy nghĩ, chiêm nghiệm của tác giả đôi chỗ còn hơi thiên lệch, bảo thủ nhưng nhìn chung tác phẩm đã ghi lại được những hình ảnh chân thực về một đoạn lịch sử với những đặc điểm, những đặc điểm chung của xã hội phong kiến Việt Nam trong giai đoạn khủng hoảng, đứt đoạn. với Hồi ký Hoàng Lê Nhất Thống Chí và Thượng Kinh, tùy bút của Vũ Trung Nó là một đại diện xuất sắc cho dòng văn xuôi hiện thực của văn học Việt Nam thế kỷ 18. Ngoài ra, nó còn là một tư liệu quý về mặt lịch sử và xã hội học.
(Nguyễn Phương Chi, từ điển văn học)
